NHÀ GỖ CỔ TRUYỀN TẠI VIỆT NAM

Sơ lược về nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Từ xưa đến nay, kiến trúc nhà gỗ cổ truyền là một trong những niềm tự hào to lớn nhất của những con người Việt Nam. Những ngôi nhà mang kiến trúc này được xem là những nét đẹp của sự kế thừa và phát huy văn hóa dân gian thiêng liêng, thể hiện lòng tôn kính với tổ tiên và tín ngưỡng của họ. Ngày nay, dù có sự đổi mới trong nhận thức thẩm mỹ, tuy nhiên, nhà gỗ cổ truyền chưa bao giờ bị đánh giá là thẩm mỹ lạc hậu, cũ kỳ. Vì lẽ đó, đến nay, nhà gỗ cổ truyền vẫn được ưa chuộng trong thiết kế nhà gỗ đẹp.

Nhà gỗ cổ truyền là gì?

Nhà gỗ cổ truyền là một trong những loại hình nhà ở của người dân Việt Nam đặc biệt là vùng Bắc Bộ, được xây dựng chủ yếu bằng gỗ với những hình thù chạm trổ tinh xảo.

Đặc trưng trong kiến trúc của nhà gỗ cổ truyền

Vì sự tráng lệ của nó, cấu tạo của nhà gỗ cổ truyền cũng làm nhiều người thắc mắc. Phần khung chính của ngôi nhà được làm chủ yếu bằng gỗ có tác dụng chịu lực, nâng đỡ ngôi nhà bằng hệ thống cột, chèo, dằm, mái,…
Đa phần kiến trúc nhà gỗ cổ truyền sẽ được lợp ngói và có một khoảng sân nhỏ quanh nhà. Các chi tiết để trang trí thường được lấy cảm hứng đặc trưng từ văn hóa tín ngưỡng của các thời đại Lý, Trần, Lê,… những hình rồng, hình phượng, hình hổ, hình rùa, hình cây, hoa, lá cách điệu hoặc những hoa văn đối xứng, tất cả được chạm trổ tinh tế, sắp đặt bố cục hài hòa hợp lý khiến chúng trở nên sinh động và tinh xảo.
Phần mái được lợp bằng ngói đất sét nung, tuy giòn dễ vỡ nhưng khi được sắp xếp chồng lên nhau chúng trở nên cứng cáp và bền chắc, khó bị phá vỡ kết cấu, đây cũng xem là ngụ ý dạy dỗ con cháu của ông cha ta về một truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái. Ngoài ra, lớp ngói đất sét này có khả năng cách nhiệt tốt, khi ngồi trong nhà vẫn thấy mát mẻ, thoải mái.
Phần sàn nhà được làm bằng gạch hoặc đá tự nhiên, chính sự kết hợp giữa 2 loại chất liệu gỗ và đá làm cho ngôi nhà trở nên cứng cáp, bền chặt, uy nghiêm và có cảm giác an toàn hơn.
Màu gỗ thường được giữ nguyên hoặc phun thêm 1 lớp màu cánh gián để căn nhà không chỉ trông ấm cũng mà còn sang trọng và bề thế. Để giữ được hết giá trị thẩm mỹ, các đồ nội thất trong nhà đa phần làm bằng gỗ cũng được sơn màu tương tự như màu nhà chính.
Trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền 3 gian, gian giữa được dùng làm nơi thờ phụng, hai gian kế bên dùng để tiếp khách của chủ nhà.
Điều đặc biệt nữa mà người khác có thể nhận ra ngay cái nhìn đầu tiên ở một căn nhà gỗ cổ truyền chính là hệ thống cửa được thiết kế khá linh hoạt ( cửa bức bàn) của nôi nhà. Không gian để làm cửa thường được đặt giữa 2 cột của một gian nhà. Những chiếc cửa bức bàn không sử dụng bàn lề như cửa hiện đại mà được cố định bằng cối quay và được tháo dời một cách dễ dàng mà không lo cánh cửa bị xệ. Giống như các dằm, cột, các cánh cửa cũng được trạm khắc hoa văn một cách tỉ mỉ và tinh tế.

Có mấy loại nhà gỗ cổ truyền?

Số lượng gian và chái tùy thuộc vào khả năng kinh tế và mục đích sử dụng của gia chủ. Để phân loại nhà gỗ cổ truyền, người ta dựa vào số lượng gian và chái của nhà để gọi tên: